Başarısız Tüp Bebek Sonrası Neler Yapılmalıdır?

Çağımızın modern toplumunda çiftlerin yaklaşık % 15’i doğal yolla bebek sahibi olmamaktalar. Bu sebeple de kısırlık tedavileri çok büyük önem arz etmektedir. Tıp teknolojisinin her geçen gün yeniliklere imza attığı günümüzde kısırlık tedavisinde en başarılı sonuçlar tüp bebek tedavisi ile alınmaktadır. Tüp bebek tedavisi kadın ve erkeğin üreme hücrelerinin vücut dışında döllenip elde edilen embriyolardan en sağlıklı 1-2 tanesinin anne adayının rahmine transfer edilmesi şeklinde gerçekleştirilir. Kadından, erkekten ya da her ikisinden de kaynaklanan kısırlık durumlarında veya açıklanamayan kısırlık vakalarında tüp bebek tedavisi çok başarılı sonuçlar verebilmektedir. Çift istediği ve doktorlar da uygun gördüğü sürece en fazla 10 kez denenebilen tüp bebek tedavisi başarısızlık durumlarında, genellikle 3 kez denenmektedir. Eğer birinci tüp bebek tedavisinde başarı alınamadıysa genellikle tedavinin üzerinden bir adet dönemi, yaklaşık 1 aylık bir süre geçmesi beklenmektedir. Ardından çiftin psikolojik ve maddi durumu uygunsa fazla vakit kaybetmeden ikinci ya da üçüncü deneme de yapılır. Zira vakit geçtikçe kadının yaşı ilerlemekte ve üreme yeterliliği de düşmektedir.

Başarısız tüp bebek sonrasındaki denemelerde başarı şansı ne kadardır?

Aslına bakılırsa tüp bebek tedavisi denemesinde en yüksek şans ilk denemededir. Öyle ki çiftin, tüp bebek uzmanının ve tüp bebek merkezinin tüm özelliklerinin istenen düzeyde olduğu bir tüp bebek tedavisinde başarı oranı yaklaşık % 60 civarındadır. Ancak hasta, tüp bebek uzmanı ve tüp bebek merkezinin koşullarının ortalama düzeyde olduğu tüp bebek tedavisinde ise başarı ihtimali yaklaşık olarak % 40’lardadır. Bu bakımdan ilk denemede gebelik elde edilememesi de çok fazla şaşırtıcı değildir. Bir takım uzmanlar birinci denemeden sonraki denemelerde başarı şansının her denemede yaklaşık yarıya indiğini düşünmekteler. Ancak bir başka görüşe göre de; başarısız bir denemenin ardından tüp bebek uzmanları çok daha detaylı bir inceleme yaparak başarısızlığa sebep olan etkenleri belirlemekteler. İşte bu incelemelerin sonuçlarına göre de tedavide farklı, yeni yaklaşımlar uygulamaktalar. Tabi ki bu açıdan bakıldığında sonraki denemelerde gebelik elde edebilme oranı da yükselebilmektedir.

Tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavileri sonrasında neler yapılır?

Bebek sahibi olmak isteyen ve doğal yolla gebelik elde edemediği için tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerde 1-2 deneme başarısız olduysa ayrıntılı bir inceleme yapılır. Bu bağlamda ilk olarak çiftlerin ayrıntılı kromozomsal analizi ve ürolojik araştırmaları yapılır. Eşlerden birinde kromozomsal ve ürolojik bir sorun gözlenirse döllenme sonucu elde edilen embriyolar transfer edilmeden önce pek çok farklı testten geçirilir. Embriyonun sağlıklı olması direkt olarak yumurta ve spermlerin sağlık durumlarına bağlıdır. Bu bakımdan annenin yumurtaları ve babanın spermleri ne kadar sağlıklı ise embriyo da o kadar gebeliğe uygun olacaktır. Zaten yumurtalar ilaç tedavisi ile doktor kontrolünde geliştirilmekte ve büyütülmektedir. Erkeğin spermlerinin en sağlıklı olanlarının seçilebilmesi için de IMSI metodu kullanıldığı için sonraki tüp bebek denemelerinde daha sağlıklı embriyo oluşturmak da mümkün olabilmektedir.

Tüp bebek tedavisi neden başarısız olur?

Tüp bebek tedavisi kadının, erkeğin, tüp bebek uzmanının ve tüp bebek merkezinin ortak ürünü olan bir tedavi yöntemidir. Bu etkenlerden her hangi birinde yaşanan, var olan bir olumsuzluk tedavinin başarısız olmasına sebep olabilmektedir. Bu bağlamda başarısız tüp bebek tedavileri için söylenebilecek en temel sebeplerden birisi genetik bozukluğu olan embriyoların transfer edilmesidir. Bununla birlikte döllenmenin ve transferin gerçekleştirildiği laboratuarla ilgili sorunlar, embriyonun dış kabuğunun çatlayamayacak kadar kalın olması da tedaviyi başarısızlığa sürükleyebilmektedir. Başarısız tüp bebek denemelerinin kadından kaynaklı sebepleri için de; embriyonun yerleştirildiği rahmin içinde bozuklukların var olması, kadının geçirdiği ameliyatlar sonrasında yapışıklıkların oluşması, polip, miyom gibi patolojilerin varlığı sayılabilmektedir. Kadından kaynaklanan başarısızlıklardan diğerleri de çikolata kisti, tüplerde tıkanıklık olması, servikal iltihap ve enfeksiyonlar şeklinde sıralanabilmektedir. Başarısız tüp bebek tedavilerinde erkeğe bağlı sorun ise sperm sayısının, kalitesinin, olgunluğunun sağlıklı bir embriyo oluşumuna fırsat vermemesidir.  Ancak altını çizmekte fayda vardır ki; tüp bebek tedavisinde erkeğin spermleriyle ilgili sorunlar genellikle mikro tese yöntemiyle sperm elde edilerek, var olan spermlerden en kaliteli birkaç tanesi seçilip mikro enjeksiyon uygulanarak aşılabilmektedir.