Doğum Kontrol İğneleri Nelerdir?

Doğum kontrol iğneleri; östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol yöntemleridir. İğnelerin içerdiği bu iki hormon; doğum kontrol haplarında olduğu gibi yumurtalıklarda yani overlarda yumurta hücresi üretimi ve salınımı engellenmektedir. Bu sayede gebelikten korunma sağlanır.

Doğum kontrol iğnelerinin bir diğer etkisi ise rahim ağzı salgısında değişime yol açmasıdır. Bu sayede de spermlerin geçişi bozulur.

Doğum kontrol iğneleri gebelikten korunmak için yaygın olarak uygulanan ve oldukça başarılı olan bir yöntemdir. Ciddi yan etkilerin görülme riski oldukça azdır.

Doğum kontrol iğneleri kimler için uygun değildir?

Gebe olma riski olan kadınlar,
Meme kanseri geçirmiş kadınlar,
Felç geçiren kadınlar için uygun değildir.

Doğum kontrol iğnelerin etkinliği yüksek midir?

Aylık olarak enjeksiyon şeklinde uygulanan doğum kontrol iğnelerinin etkinliği, doğru ve uzman kişiler tarafından uygulanması durumunda oldukça yüksektir.

Bu yöntemin kullanılması durumunda, etkinlik süresi kapsamında gebe kalma riski yalnızca %1’dir.

Aylık doğum kontrol iğneleri ne zaman kullanılır?

Henüz ilk defa aylık iğne kullanacak olan kadınlarda adetin başlangıç tarihinden itibaren ilk beş günde tedaviye başlanır. Şayet kürtaj ya da gebelik sonlandırma durumları söz konusu ise gene ilk beş gün içinde uygulanmalıdır.
Doğumdan sonra emzirme dönemindeki anneler ise ilk enjeksiyon için 6 ay beklemelidir. Şayet emzirme söz konusu değilse, doğumdan sonraki 4. Haftadan itibaren uygulanabilir.
Yapılacak olan iğneler; omuz, uyluk ya da kalça bölgesine uygulanabilir.

Aylık doğum kontrol iğnelerinin yan etkisi var mıdır?

En yaygın karşılaşılan yan etkisi adet düzensizliğidir. Aylık iğne kullanımına başlayan kadınların ortalama olarak %602ı ilk 6 ay içinde adet düzensizlikleri yaşayabilmektedir. Bu durumda sık aralıklarla adet olma ya da fazla miktarda kanama olması söz konusu olabilir. Fakat bir yıllık kullanım sonucunda adet düzeni ve kanama oranı eski haline dönecektir.

Diğer yan etkiler ise:

Kilo artışı,
Memelerde hassasiyet,
Sivilce,
Bazı kadınlarda kilo kaybı.

Aylık doğum kontrol iğnelerinin etkisi ne kadar sürer?

Aylık doğum kontrol iğneleri, hamilelikten ortalama olarak 1 ay süreyle korumaktadır. 3 aylık doğum kontrol iğneleri ise 3 ay süresince korumaktadır. Aylık iğnelerde bir sonraki enjeksiyonun 28.-30. Günde yapılması uygundur. Fakat çeşitli durumlarda bu süre arası 23-33 gün arasında tutulabilir. Şayet diğer iğne için daha uzun süre beklemek gerekiyorsa iğneden önce mutlaka gebe olunmadığından emin olunmalıdır.

Bu sebeple de aylık iğne yöntemi ile korunan kişilerin mutlaka iğne yaptırdıkları tarihi not alması önerilmektedir.

Aylık iğneyi bıraktıktan ne kadar sonra hamile kalınabilir?

Enjeksiyonla beraber vücuda enjekte edilen hormonlar 90 içerisinde vücuttan tamamen atılmaktadır. Bu sebeple de iğneyi bıraktıktan 2 ay sonra gebe kalınabilir. Aylık iğneleri bırakan kadınların %82’si bir yıl içinde gebe kalmıştır.

Aylık ve üç aylık korunma iğnelerine başlamadan önce size uygunluğu konusunda doktorunuza mutlaka danışınız.

Doğum kontrol iğnelerinin aylık ve üç aylık olarak iki grupta incelemek mümkündür. İki iğne de etkinlikleri açısından farklıdır.

3 AYLIK İĞNELER:

Depo Provera®: Bu iğneler yalnızca progesteron hormonu (DMPA: Depo-Medroksiprogesteron asetat) barındırmaktadır. Kişiye 3 ayda bir uygulanmaktadır. Uygulama yöntemi enjeksiyondur. Kas içine enjekte edilir.

AYLIK İĞNELER:

Mesigyna®: Bu iğneler östrojen ve progesteron hormonlarını içermektedir. Her ay, kas içerisine enjekte edilir.

İğnelerin ilk yapıldığı zaman adetin 5 günü içinde uygulanmaktadır. Daha sonra ise belirlenen aralıklarda uygulanan aylık iğneler; bırakıldıktan 2 ay sonra gebeliğe müsaade etmektedir. 3 aylık iğnelerde ise, iğneyi bıraktıktan sonra gebe kalma süresi 18 ayı bulabilir.

Etki mekanizmaları:

Yumurtlamayı engelleyerek gebelikten korur.
Servikal mukusun kalınlaşmasını sağlar.
Endometriumu embriyonun yerleşmesine uygunsuz hale getirir.
Tubal motiliteyi azaltır.

Aylık iğnelerin yan etkileri nelerdir?

Adet düzensizliğine yol açabilir.
Adet görememeye yol açabilir.
Baş ağrısı
Kilo alma
Memelerde hassasiyet
Depresyon
Libidoda azalma 

3 aylık iğnelerin yan etkileri nelerdir?

Osteopeniye yol açabilir. Bu sebeple de adolesanlarda kullanımı tavsiye edilmez.
Karaciğer fonksiyon bozukluğuna yol açabilir.
Glukoz toleransında bozulmaya sebep olabilir.

Aylık iğnelerin en yaygın yan etkisi ise adetlerde düzensizliğe yol açmasıdır. Adetlerde düzensizlik; adet aralarında seyrelme olması, kanamanın yoğun yaşanması ya da sık adet görme olarak görülebilir. Özellikle de 3 aylık iğne yaptıranlarda, adet görmeme süresi 6 ay çeşitli durumlarda ise 1 seneyi bulabilir.

Doğum kontrol iğneleri doğumdan ne kadar sonra kullanılabilir?

3 aylık doğum kontrol iğneleri tercih edilecek ise, doğumdan 6 hafta sonra uygulanabilir. Ancak anne emzirmeyecek ise doğumdan sonraki 3. Haftada uygulanabilir. Aylık iğneler ise emzirme mevcut ise doğumdan 6 hafta sonra, emzirme yoksa doğumdan 4 hafta sonra uygulanabilir.

3 aylık korunma iğnesini bırakmama rağmen adet göremiyorum. Neden?

3 aylık iğneler kullanılırken ya da bıraktıksan sonra adet görmemeye yol açabilir. İğneler bırakıldıktan 18 ay sonra hormonların tamamen vücuttan atılması söz konusu olabilir.

3 aylık iğnelerin kullanımı ile ilgili önemli bilgiler:

Bu iğnelerde yaş sınırlaması yoktur. 35 yaş üzerindeki kadınlarda da kullanılabilir.
Doğum yaptıktan sonra emziren kadınlarda kullanılması için 6 hafta beklenmesi gerekmektedir.
Düşük ya da kürtaj gibi işlemlerden sonra kullanılabilir.
Sigara kullanımı iğnelerin etkinliğinin azalmasına yol açmaz.
Tansiyon yüksekliği aşırı olmadığı sürece ve kontrol altında olduğu sürece kullanılabilir.
Geçmişte damar tıkanıklığı (DVT) öyküsü olanlar kullanabilir, damar tıkanıklığı halen mevcutsa kullanılmamalıdır.

Kullanılabileceği diğer durumlar ise:

Kolesterol yüksekliği,
Kalp kapak hastalığı olanlar,
Migren hastası olanlar,
Epilepsi sorunu olanlar,
Endometriyozis sorununda,
Yumurtalık kistinde,
Rahim ağzında hastalığı olanlar,
Memede iyi huylu kisti olanlar,
Miyom ya da polip gibi sorunları olanlar,
Pelvik enfeksiyonu olanlar,
Diyabet,
Guatr,
Safra kesesi gibi sorunlarda da kullanılabilir.

3 aylık iğnelerin gebelikten koruma dışında faydaları ise:

Endometrium kanseri riskinde azalma sağlar,
Endometriozise bağlı ağrıların azalmasında yardımcı olur,
Epileptik nönet sıklığının azalmasını sağlar,
Orak hücreli anemide kriz riskinin azalmasını sağlar,
Menopoz kaynaklı ateş basması gibi sorunların giderilmesini sağlar,
Ektopik gebelik (dış gebelik) insidansı azalır,
Endometrial hiperplaziyi önler,
Kansızlık sorunun hafiflemesini sağlar,
Adet sancıları azalır,
Emzirenlerde süt miktarını arttırır,
Miyom görülmesini azaltır.