Kız çocuklarının rahim içi dokuları her ay düzenli olarak kalınlaşarak kendini gebeliğe hazırlar. Bu dönemde döllenme gerçekleşirse meydana gelen embriyo rahim duvarına tutunabilir. Ancak döllenme olmaması durumunda da kalınlaşan bu rahim dokusu pul pul dökülür ve kanama ile birlikte vücuttan dışarı atılır. İşte kadın metabolizmasının kendiliğinden, doğal olarak meydana getirdiği bu durum adet görme olarak adlandırılır. Normal sağlık koşullarına sahip olan genç kızlar ortalama 10-12 yaşları arasında adet görmeye başlamaktadırlar. Adet görmeye başlama yaşı genetik özelliklere, çevresel koşullara ve beslenme şartlarına göre farklılık gösterse de tüm dünyada genç kızların 9 yaşından önce adet görmeleri anormal karşılanmaktadır. Menarş olarak adlandırılan ilk adet kanaması, 9 yaşından önce başlamışsa erken menarş adı verilir ve 14 yaşına geldiği halde başlamamışsa geç menarş olarak adlandırılır, aynı zamanda her iki durumda da bir sağlık sorunu olabileceğinden şüphelenip doktora başvurmakta fayda vardır. Ancak tam da bu paralel de ergenliğe giriş belirtileri olan göğüslerde büyüme, koltuk altı ve genital bölgede tüylenme gibi işaretler gözleniyorsa adet kanamasının başlaması 16 yaşına kadar gecikebilir. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur. 15 yaşına girdiği halde genç kızın hem ergenliğe girme belirtileri yoksa hem de adet kanaması başlamamışsa bu normal dışı bir durum olarak algılanmalıdır.
Kız çocukları neden erken adet görürler?
Bir kız çocuğunun 9 yaşından önce adet görmesi dünya genelinde erken menarş olarak kabul edilir. Adet kanamalarının ve ergenlik belirtilerinin erken başlamasının pek çok sebebi olabilmektedir. Ayrıca tüm tıbbi tetkikler yapıldığı halde bir sebep bulunamazsa, idiyopatik adı verilir. Küçük yaşta adet görmenin en belirgin sebepleri beyinde hipofiz bezinden salgılanan yumurtalık hormonlarının üretimindeki dengesizliklerdir. Bununla birlikte çeşitli rahatsızlıklarda kullanılan ilaçlar, böbrek üstü bezi rahatsızlıkları ve çeşitli tümörler erken yaşta adet kanaması görmeye sebep olabilmektedir. Hatta çok nadir de olsa bazı durumlarda 4-5 yaşındaki kız çocukların bile adet kanaması yaşayabildiği görülmektedir. İşte bu tür durumlarda yapılan doktor muayeneleri ve tetkikler göstermiştir ki, böyle çocuklar evde bulunana doğum kontrol haplarını, hormon ilaçlarını yanlışlıkla içmişlerdir. Bu tarz olaylarda zaten adet kanaması devam etmez, bir kereye mahsustur ve bir daha gerçekleşmez. Ancak adet görmeye erken başlayan ve sonrasında devam eden genç kızların kemikleri yeterince gelişmez ve boyları yaşıtlarına göre kısa kalır. Böyle bir durumda doktora başvurup hem psikolojik hem de fiziksel tedavi yapılması gerekir.
Hangi kız çocukları daha erken adet görür?
Adet kanamalarının başlama yaşını en çok etkileyen faktörlerden birisi, ailedeki diğer kadınların adet görme yaşlarıdır. Annesi, teyzesi, ablası erken yaşta adet gören kız çocukları da genetik özelliklerin etkisiyle yaşıtlarına göre daha erken adet görür. Bununla birlikte çevresel yaşam koşullarının da adet görme yaşını etkilediği bilinmektedir. Modern toplumlarda, kent hayatı içinde yaşayanlarda, deniz seviyesine yakın bölgelerde, sıcak iklimlerde yaşayan kız çocuklarının da daha erken yaşta adet kanaması yaşadıkları gözlemlenmektedir. Zira modern toplumlarda beslenme düzeni doğaldan daha uzak ve paket, hazır yiyecekler etrafında dönmektedir. İşte bu beslenme şekli genç kızların vücudunda doğal hormon dengelerini bozmaktadır. Bu bağlamda hafif toplu bir vücuda sahip olan kızların da erken adet gördükleri söylenebilmektedir.
Kız çocukları neden geç adet görürler?
Kız çocuklarının normalden daha erken ya da geç adet görmelerinin sebebi şu ya da bu şekilde yumurtalıklardaki hormonların dengesinin bozulmasıdır. Bu bağlamda kırsal bölgelerde yaşayan, aşırı egzersiz ve spor yapan, soğuk ülkelerde yaşayan genç kızların daha geç adet gördükleri bilinmektedir. Bununla birlikte çok ciddi bir şekilde beslenme bozukluğu olan, gereğinden çok az ya da çok fazla yiyip içen genç kızların, aşırı zayıf veya kilolu olanların daha geç adet gördükleri saptanmıştır.
Adet kanamaları ne zaman düzene girer?
10-12 yaşlarında ilk kez adet görmeye başlayan kız çocuklarında ilk başlarda adet düzensizlikleri görülebilmektedir. Örneğin adet kanaması başladıktan 2 gün sonra biter, iki adet arasında 40-45 gün hatta 2-3 ay aralık olabilir. Adetin başladığı dönemde ilk 1-2 yıl adet kanamalarının düzensiz olması bir sorun olarak algılanmamalı ve hormon düzenleyici ilaçlar kullanılmaktan kaçınılmalıdır. Zira bu düzensizlikler normal bir süreçtir ve 16-17 yaşında adet kanaması tamamen düzene oturacaktır. Bu dönemde gereksiz yere ilaç kullanmak başka sorunlara yol açabilmektedir.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod
