Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Polikistik over sendromu nedir, nasıl oluşur?

Kadınların normal olarak her ay yumurtalıklarında birkaç yüz yumurta hücresi gelişerek, büyümeye başlar. Yumurtalar arasından en ideali büyür ve diğer yumurtaların büyümesi engellenerek, rahme düşer. Sperm hücresinin bu yumurtayı ulaşarak döllemesinin ardından, hamilelik elde edilir. Ancak polikistik over sendromu bu sistemsel döngüyü etkileyerek bazı aksamalar meydana getirir. Bütün yumurta hücreleri bir anda gelişmeye başlar ve hiçbiri tamamen gelişme evresine ulaşamaz. Bu nedenle yumurtalığın içinde yetersiz bir şekilde kalan bu yumurta kesecikleri erkeklik hormonu salgılayarak, polikistik over belirtileri ortaya çıkar.

Polikistik over sendromu, yumurtalıklarda çok sayıda dizilmiş içi sıvı dolu küçük kitlesel oluşumlardır. Ultrason kontrollerinde milimetrik çaplarda sayısızca ardışık kesecikler görüntülenerek, kolaylıkla teşhis edilmektedir. Polikistik over birçok kişide kanser endişesi yaratsa da, aslında polikistik over sendromun yumurtalık kanseri ile bir ilgisi yoktur.

 

Polikistik over sendromu (PKO, PKOS) belirtileri nelerdir?

Polikistik over sendromu yumurtalama bozukluğu olarak adlandırılabilir. Gelişim gösteremeyen yumurta keseciklerinin salgıladığı androjen hormonu nedeni ile vücudun hormonal sistemini etkileyerek, bazı şikayetlere yol açabilir. Ancak her PKOS hastasında her belirtinin görülmemesi gibi bir ya da birkaçı bulunabilir.

 

Polikistik over sendromunun en net belirtileri aşağıdaki gibi olmaktadır:

Daha seyrek adet görme, adet gecikmesi ve adet düzensizliği

PKOS hastalarının adet periyodları çok nadir olarak düzenli olabilmektedir. Ancak genellikle 40-60 gün aralıklarla seyrek adet görme hatta bazı durumlarda 2-3 ay ya da daha uzun süreli adet olmamaya neden olabilir. Kadınların yılda 10’dan daha az adet görmesi seyrek adet görme tanımında oligomenore olarak adlandırılmaktadır. Bu durum PKOS’un teşhisinde etkilidir. Seyrek adet görme ve düzensiz yumurtlama fonksiyonları nadir olarak şiddetli kanamalar yol açabilir. Yumurtlamanın olmaması sonucunda endometrium tabakasının kalınlaşması ile bu belirti açığa çıkmaktadır. Yumurtlamanın olmaması anovulasyon olarak adlandırılır.

Erkeksi tüylenme, mevcut tüylerde artış

Kistlerin hormon salınımı nedeni ile mevcut tüylerde artış görülmektedir. Özellikle yüz bölgesinde çene, göğüs, göbek bölgesinde erkeksi kıllarda artış, PKOS’un en net belirtisidir. Ancak esmer tenli kadınlarda tüylenme miktarının normalde fazla olması nedeni ile her tüylenme vakası PKOS olarak tanımlanmalıdır.

Obezite (aşırı kilo, şişmanlık)

Her polikistik over sendromu olan kadınların obez olması gerekmemektedir. Fakat çoğunluk obezite hastalarını kapsamaktadır. Şişmanlık fiziksel görüntünün yanı sıra hormonal bir hastalıktır. Hormonal etkileşimden dolayı obezite hastalarında PKOS belirtileri daha şiddetli görülmektedir. Bu nedenle polikistik over tedavisinde öncellikle kişinin fazla kilolarından kurtulması amaçlanır.

Cilt problemleri

Polikistik over sendromunun en sık görülen diğer belirtisi ise, cilt problemleridir. Cilt yağ dokusunun artmasına bağlı olarak sivilce (akne) ve akantozis nigrigans gibi cilt problemleri görülür.

Hamile kalamama ya da güç hamilelik elde etme

Polikistik over sendromu bahsedildiği üzere yumurtlama bozukluklarından kaynaklanır. Bu nedenle adet düzensizliği gibi ovulasyon döneminin belirsizliği, hamile kalamama sorunlarına yol açmaktadır.

Polikistik over sendromun klinik bulguları nelerdir?

• Ultrason muayenelerinde polikistik over görüntüsünün saptanması ile teşhis edilmektedir. Ancak her vakada çok sayıda kistik oluşumun görüntülenmesi kesin bir bulgu değildir. Fakat genellikle PKOS hastalarına yapılan ultrason muayenelerinde PKOS görüntüsü saptanmaktadır.
• Kanda yapılan testler ile testosteron ve androjen hormonu gibi türevlerindeki artış izlenir. Yapılan incelemelerde serbest testosteron, DHEA- SO4 artışı, SHBG (seks hormon bağlayıcı globülin) azaldığı görülmektedir.
• Kan şekerinin yüksekliği, kandaki insülin düzeyinin artışı saptanmaktadır.
• LH ve FSH hormon seviyelerinde artış görülebilir.

 

PKOS tedavisindeki amaç nedir?

PKOS belirtileri her kadında farklılık göstermektedir. Bu nedenle PKOS’un neden olduğu şikayetlerin giderilmesi amacı ile farklı tedavi seçenekleri belirlenir.

Kandaki androjen hormonu seviyesini azaltmak

Endometrium tabakasının korunması

İdeal kilo kontrolünü sağlama

Gebelik isteği doğrultusunda gebeliğe yönelik tedavi

Kandaki insülin direncine bağlı olarak ortaya çıkabilecek hastalıkların önlenmesi