Spermisit Nedir, Neye Yarar, Ne Amaçla Kullanılır?

Bazı çiftler çocuk sahibi olmak için aceleci davranmazlar bu sebeple aile planlaması yöntemlerinden faydalanırlar. Doğum kontrolünün pek çok yöntemi bulunan ülkemizde hem kullanımının hem de erişiminin kolaylığı tercih edilen yöntemler arasında spermisitlerde yer almaktadır. Spermisit gebelik oluşumda rol üstlenen erkeğin sperm hücrelerini etkisiz hale getirmek veya öldürmek için kullanılmaktadır. Spermisitler vajinaya uygulanan bir maddedir. Piyasada pek çok çeşidi mevcuttur. Her çeşidinin kullanım yöntemi birbirinden farklıdır. Ayrıca reçetesiz bir doğum kontrol yöntemi olması da çiftlere cazip gelmektedir. Ancak her doğum kontrol yönteminde olduğu gibi spermisit kullanımı tek başına etki sağlayamamaktadır.

Aslına bakılırsa spermisitten yardımcı bir doğum kontrol yöntemi olarak bahsetmek yanlış olmaz. Yan etkisi söz konusu olmasa da kullanımına bağlı spermisit tahriş ve alerjiye neden olabilir. Özellikle vajina tahrişi konusu dikkat edilmesi gereken bir husustur. Çünkü tahriş olan vajina HIV veya diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların bulaşma riskine davetiye vermektedir. Elbette spermisitinde kullanım aşamasında dikkat edilmesi gereken huşular vardır. Kişi kendi inisiyatifinde bilinçsiz bir şekilde spermisit kullandığı takdirde sperm öldürücüden istediği etkiyi alamayabilir ya da yanlış kullanımına bağlı olarak vajina tahriş edilebilir. Bu tür konularda dikkatli olmak önem teşkil etmektedir.

Spermleri hareketsizleştirmek ya da öldürmek için “nonoxynol-9” gibi bir kimyasal maddeyi kapsayan korunma yöntemi, spermisit olarak adlandırılmaktadır. Cinsel ilişki ile kadının rahmine sperm girmesini engelleme amaçlı olarak spermisitler cinsel birliktelikten hemen önce vajinaya uygulanmaktadır. Reçetesiz olarak satılan spermisitlerin; krem, jel, köpük, film, fitil ve tablet gibi türleri mevcuttur. Etkinlik süresi 1 ila 2 saat olan spermisitler cinsel ilişkiden 30 dk. kadar önce vajinaya uygulanmalıdır.

Tek başına kullanıldığı takdirde gebelik oluşumunu önleme konusunda spermisitler yeterli etkiye sahip olmayabilir. Gebelik riski spermisitlerde %20’dir. Prezervatif gibi diğer aile planlaması yöntemleri ile birlikte kullanımı ile spermisitlerde istenen etki görülmektedir. Ayrıca spermisit cinsel yolla bulaşabilen enfeksiyonlara karşı koruma gibi bir özelliğe de sahip değildir. Kullanımında alerji veya tahrişe sebebiyet verdiği takdirde kullanılmamalıdır.

Tek başına kullanıldığı takdirde istenen düzeyde etki sahibi olamayan sperm öldürücüler nasıl kullanılır?

Vajina yoluna uygulama işlemi parmak ya da aplikatör yardımıyla yapılabilir.
Eller yardımı ile uygulanacak spermisitlerden önce eller iyice temizlenmelidir ve kurulanmalıdır.
Döl yatağı boynunun tümü spermisitler ile kaplamalıdır.
Köpük olan spermisit çeşidi uygulamadan önce kutu iyi bir şekilde çalkanmalıdır.
Tablet olan spermisit çeşidi uygulandığında etkinliği için bir süre beklenmelidir.
Fitil, film ya da tablet olan spermisit çeşidi parmaklar yardımı ile rahim ağzına ve yakınına dayandırılmalıdır.
Her cinsel ilişki ardından en az 6 saat bekledikten sonra spermisitler yeniden uygulanmalıdır.
Ürün talimatları dikkatlice okunmalı spermisitler kullanımı ile ilgili olası kaygı halinde doktorunuza danışılmalıdır.
Her cinsel ilişki ardından spermisitleri temizlemeye gerek yoktur. En az 6 saat bekledikten sonra banyo yapılmalıdır.

İstenmeyen gebelik oluşumunu engellemek için kullanılan spermisitin tercih edilme nedenleri nelerdir?

Tek başına da kullanılabilmekte ya da bir prezervatif, diyafram, doğum kontrol süngeri veya servikal kap gibi diğer aile planlaması yöntemleri ile de birlikte de kullanılabilmektedir.

Reçetesiz olarak satın alma imkanı bulunmaktadır.
Hormon içeren aile planlaması yöntemleri ile eşdeğer yan etkileri bulunmamaktadır.
Cinsel ilişki esnasında yağlanma spermisitler vasıtasıyla artırır.
Toksik yan etkileri mevcut değildir.
Spermisitin her çeşidinin uygulaması oldukça basittir.

Bazı nedenlerden ötürü kullanımı herkes için uygun olmayan spermisitlerin kullanımı şu durumlarda tavsiye edilmez:

HIV virüsü bulaşma ve AIDS’ e yakalanma risk oranı yüksek olanlarda
Sıklıkla idrar yolu enfeksiyonuna yakalananlarda
30 yaşından genç ve haftada üç kere veya daha fazla cinsel ilişkiye girenlerde spermisit kulllanımı uygun ve etkin olmayacağı için tavsiye edilmemektedir.
Her doğum kontrol yönteminde karşılaşılabildiği gibi sperm öldürücülerinde bazı riskleri ve başarısını etkileyen faktörleri mevcuttur.

Sperm öldürücülerin riskleri:

Yanma, kaşıntı ya da döküntü gibi vajinal tahrişler (Bu tahrişler HIV veya diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma riskini artırabilmektedir.)
Alerjik reaksiyon
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmama

Sperm öldürücülerin başarısızlık nedenleri:

Maddenin döl yolunun iyi bir şekilde uygulanmaması
Cinsel ilişkinin tablet sürüldükten sonra hemen gerçekleşmesi ya da çok fazla beklenmesi.
Tek başına kullanılması