Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Arttıran Yöntemler

Doğal yolla çocuk sahibi olamayan çiftlerde uygulanan tüp bebek tedavisi bazı faktörlerin etkisi ile başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Tüp bebek tedavisinde hedef tedavinin neticesini olumsuz yönde etkileyen faktörlerin önüne geçerek canlı doğumun gerçekleşmesini sağlamaktır. Bu hedef doğrultusunda tüp bebek tedavisinde yeni yöntemler geliştirilmektedir.

Gebeliğin gerçekleşme mekanizmaları tek bir parametre ile izah edilemeyecek kadar, karmaşık olaylardan oluşmaktadır. Gebeliğin gerçekleşme mekanizmalarında tek bir mekanizmadan bahsetmek olanaksızdır. Gebeliğin gerçekleşmesi konusunda sürekli sorun yasayan çiftlerde yeni bir tüp tedavisine başlamadan önce detaylı bir değerlendirme yapmak gerekir.

Tekrarlayan tüp bebek tedavisi başarısızlıklarının nedenleri nelerdir?

Birincil nedenler:

Gebeliği gerçekleştirecek olan embriyonun genetik yapısının bozulması
Yumurta gelişimi için kullanılan ilaçların protokollerinde uygunluk olmaması,
Embriyonun gelişimi için destek alınan kültür ortamlarının yeterli olamaması,
Embriyonun dış zarındaki kalınlaşma durumu gibi embriyo ile alakalı olan nedenler tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarına sebebiyet vermektedir.

İkincil nedenler:

Rahim iç duvarına yani endometriuma etki eden doğumsal rahim bozuklukları,
Embriyonun rahim içinde tutunması konusunda engel teşkil eden polip, miyom gibi oluşumlar
Daha önce geçirilmiş enfeksiyon veya kürtajlardan kaynaklı olarak gelişen yapışıklıklar,
Embriyonun rahim içinde tutunup büyümesi konusunda etki eden pıhtılaşma işlevinin bozuklukları,
Kadında genetik veya sonradan karşılaşılan immunolojik (savunma mekanizmaları) bozukluklar, embriyonun tutunup büyümesi konusunda olumsuz etki bırakan faktörlerdir.

Üçüncül nedenler:

Annelik duygusunu tatmak konusunda zorluk yasayan kadınlarda sıkça karşımıza çıkan endometriosis hastalığı (çikolata kistleri),
Tüplerde daha önceden geçirilmiş enfeksiyon veya geçirilmiş karın içi cerrahi girişimleri ardından sıklıkla meydana gelen hidrosalpenks yani tüplerin tıkanıp şişmesi vakası tedavi edilebilir nedenler arasındadır.
Kısırlık tedavisi için başvurulan tüp bebek uygulamasında başarılı sonuçlarla karşılanabildiği gibi başarısız neticelerle de ortaya çıkmaktadır. Tüp bebek tedavisinin amacı sadece gebeliğin gerçekleşmesi değil canlı doğumun gerçekleşmesidir. Bu hedeften yola çıkarak tüp bebek tedavisinin başarılı neticelenmesi için araştırma ve çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan araştırmalar neticesinde tüp bebek tedavisinde başarı oranını yükselten çok sayıda yöntem ortaya çıkmıştır. Tüp bebek tedavisinde geliştirilen bu yöntemler vesilesiyle gerçekleştirilen gebelik oranları artmaktadır.

Tüp bebek tedavisinde başarının arttırılması için çok sayıda yöntem geliştirilmiştir ve geliştirilen bu yöntemler günümüzde uygulanmaktır. Bu yöntemler hakkında kısa bir bilgilendirme yapmak gerekirse;

Histeroskopi ve histeroskopik endometrial hasarlama:

Kamera ile rahim içindeki olası problemleri belirlemek ve anında tedavi edebilmek için histeroskopi yöntemine başvurulmaktadır. Histeroskopi yönteminde; tüp bebek tedavisinin embriyo transferi aşamasının başarılı neticelenmesi sağlanmak adına endometriumu uyarmak için rahim içi dokusuna az miktarda hasar verilir. Hasar vermek ifadesi kaygı verici olsa da bu işlemin herhangi bir zararı yoktur. Ayrıca bu işlem genel anestezi gerektirmemektedir ve işlem ağrının hissedilmediği bir yöntemdir.

Embriyoscope:

Rahmi taklit etme amaçlı olarak tasarlanan inkübatör isimli cihazların içerisinde embriyoların büyütülerek gelişiminin izlenmesi için ayrıca gebeliğin gerçekleşmesi yönündeki başarıyı yükseltecek olan kaliteli embriyoyu tercih etmek için embriyolar her gün bu inkübatör cihazından alınır ve mikroskop altında değerlendirilir. Bu işlemin embriyoların dış ortamda kontrollerinin yapıldığı süreç içerisinde zarar görmesi gibi nadir karşılaşılan riskleri bulunmaktadır.

Asisted Hatching (AHA):

Tekrarlayan implantasyon başarısızlığı bulunanlara, 35 yaş üstü ve FSH hormonu düzeyi yüksek olan kadınlara ve etrafında yer alan koruyucu zarı kalın olan embriyolara yapılan AHA yani asisted hatching; tup bebek tedavisindeki embriyo transferi işlemi aşaması öncesinde embriyonun implantasyonunu kolaylaştırmak adına embriyo etrafında yer alan zarın inceltilmesi ya da açılması adına yararlanılan bir tekniktir. Bu uygulama vesilesiyle embriyonun rahim duvarına tutunması konusunda kolaylık sağlanmaktadır.

Endometrial ko-kültür (Rahim içi doku kültürü):

Gelişen embriyoları; rahimden alınan hücrelerden meydana gelen kültür koşullarında yaşatmayı amaçlayan teknik endometrial ko-kültür (rahim içi doku kültürü) işlemidir. Yapay rahim adı ile de bilenen bu teknikteki doku örneği kadının gördüğü adet kanamasının 21. gününde endometriumdan bir kanül yolu ile alınır, dondurularak stoklanır ya da hemen kullanılması açısından kültüre edilir.

Blastokist kültürü:

Tüp bebek tedavisindeki embriyonun transfer edilmesi işleminin öncesinde embriyonun canlılık suresinin uzatılmasını adına yapılan bir işlemdir.

Salfenjektomi:

Dış gebeliklerde, kronik boru iltihabı, fallop borularının içinin sıvı ile dolarak kistleşmesi gibi şikâyetlerde veya dölyatağı borusuna etki eden bir hastalık mevcut olduğunda tedavi için laparoskopi yöntemi ile birlikte uygulanan salpinjektomi işlemi hastanede yatış gerektirmeyen ve günübirlik olarak uygulanan cerrahi bir işlemdir.

Preimplantasyon Genetik Tanı:

Embriyoların uterusa yerleştirilmesinden önce kromozom anomalilerinin incelenmesi yönünde faydalanılan bir yöntemdir.

Gebelik aşısı:

Rahim içi zarını uyarılması ile embriyonun daha iyi tutunmasını sağlamak acısından uygulanan gebelik aşısı; embriyo transferi işleminin gerçekleşeceği gün ya da 1 önceki gün enjekte edilir.

Doğal siklüs ve mini IVF:

Kötü yumurtalık rezervine sahip olan ve standart tüp bebek tedavilerinde başvurulan ilaç tedavisinde netice alınamayan hastalarda doğal siklus; yine over rezervi az ve 40 yaş üstü hastalar için de Mini IVF tedavisinde ICSI-mikroenjeksiyon uygulanması alternatif teknikler arasında bulunmaktadır.

Tüp bebek tedavileri çiftler açısından başlı başına bir stres kaynağıdır. Özellikle büyük umutlar ve çabalarla başlanılan tüp bebek tedavilerinin neticesinin sürekli olarak negatif sonuçlanması çiftler açısından bir hayli yıkıcı olmaktadır. Bu yüzden, tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında, yeni uygulanacak olan tedavilerin öncesinde araştırmaların iyi yapılması, giderilebilecek problemlerin çözümlenmesi haricinde, çiftlere durumun izah edilmesi, onların içinin bu yönde rahatlatılması ve özellikle psikolojik açıdan destek verilmesi de başarıyı arttıracak faktörler arasında yer almalıdır.